Czy polskie prawo zobowiązuje do posiadania przez jednego z rodziców zgody drugiego rodzica na zagraniczny wyjazd dziecka?
Tak. Odpowiedź znajdziesz w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Z przepisów wynika, że, co do zasady, władza rodzicielska nad dzieckiem do ukończenia przez nie 18 lat przysługuje obojgu rodzicom (art. 93 § 1 k.r.o.), a jej przejawem jest podejmowanie decyzji w istotnych sprawach dziecka (art. 97 k.r.o.). O istotnych sprawach dotyczących dziecka rodzice powinni wspólnie decydować.
Do istotnych spraw dziecka zalicza się m.in. zmianę imienia lub nazwiska, sprawy dotyczące leczenia dziecka czy wreszcie – wyjazdu zagranicznego. Od lat przyjmuje się, że sposób spędzania przez dziecko wakacji, w tym wyjazd zagraniczny dziecka, należy do istotnych spraw dziecka. Oznacza to, że rodzice muszą być zgodni odnośnie do czasowego wyjazdu dziecka za granicę.
Podsumowując, jeśli i Tobie, i drugiemu rodzicowi, przysługuje pełna władza rodzicielska, potrzebujesz zgody drugiego rodzica na zagraniczny wyjazd z dzieckiem. Niezależnie od tego, czy pozostajesz w związku małżeńskim, w konkubinacie czy po prostu żyjesz w rozłączeniu z drugim rodzicem dziecka.
Jeśli dziecko wyjeżdża z Tobą i drugim rodzicem, nie musicie dysponować wzajemnymi zgodami, co jest oczywiste.
Przeczytaj także: Jakie formy pomocy może uzyskać samotny rodzic?
W jakiej formie rodzic powinien udzielić zgody?
Forma może być dowolna – przepisy prawa tego nie regulują. W praktyce, rodzic powinien napisać krótkie oświadczenie i własnoręcznie je podpisać. Nie należy pisać oświadczenia w programie do edytowania tekstu, gdyż nie zawiera podpisu. Jeśli rodzic samodzielnie złoży podpis (własnoręcznie), dodatkowo, pod takim wydrukowanym dokumentem, będzie się już można nim swobodnie posługiwać. W Internecie znajdziesz informację, że własnoręczny podpis na oświadczeniu może zostać poświadczony przez notariusza. Ponieważ notariusz potwierdza autentyczność złożonego podpisu (najprościej ujmując, że zgoda i podpis pochodzą od tego rodzica).
W takim oświadczeniu najlepiej uwzględnić dane dziecka i rodzica, z którym dziecko będzie wyjeżdżać, termin wyjazdu i miejsce podróży. Oczywiście, dobrze byłoby, żeby w oświadczeniu wyraźnie zostało napisane, że rodzic „wyraża zgodę” na wyjazd poza granice Polski.
W razie sporu pomiędzy Tobą a drugim z rodziców, w sprawie wyjazdu dziecka może wydać orzeczenie sąd opiekuńczy. Zezwolenie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę drugiego rodzica, przykładowo, na zagraniczny wyjazd dziecka.
Kiedy nie musisz dysponować zgodą drugiego rodzica?
Nie potrzebujesz akceptacji drugiego rodzica na zagraniczny wyjazd dziecka w dwóch przypadkach. Jeśli ten rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub ma zawieszoną władzę rodzicielską. W przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej również rodzic może zostać wykluczony z podejmowania decyzji o wyjazdach dziecka (decydująca jest, w tym przypadku, treść orzeczenia sądu). Podobnie, jeśli drugi z rodziców nie żyje, samodzielnie podejmujesz decyzje dotyczące dziecka. Jeśli ojciec jest nieznany (nie zachodzi domniemanie, że mąż matki dziecka jest ojcem dziecka, nie doszło do uznania ojcostwa ani sądowego ustalenia ojcostwa) – sytuacja jest analogiczna.
Czy w innych „podróżniczych” sytuacjach zgoda obojga rodziców jest wymagana?
Tak. Jedną z nich jest ubieganie się o paszport dla dziecka. Zgodnie z ustawą o dokumentach paszportowych, oboje rodzice, posiadający pełną władzę rodzicielską, powinni być obecni przy składaniu wniosku, ponieważ podpisując się pod wnioskiem wyrażą zgodę na wydanie tego dokumentu. Ewentualnie, rodzic nieobecny przy składaniu wniosku, może wyrazić zgodę na piśmie. Zgoda ta musi być z podpisem poświadczonym przez organ paszportowy lub notariusza lub na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
Wniosek o wydanie dowodu osobistego dla dziecka może złożyć tylko jeden z rodziców, bez zgody drugiego na jego wydanie. Musisz, jednak, mieć na uwadze, że dowód osobisty uprawnia do przekraczania granic państw członkowskich UE, EOG i innych państw, które wyrażają zgodę na przekraczanie państw tylko na podstawie dowodu (np. dziecko nie zostanie wpuszczone do USA tylko na podstawie dowodu osobistego – potrzebny jest paszport).
Przed wyjazdem na wakacje należy skorzystać m.in., z tej strony internetowej: europa.eu i zapoznać się z przepisami w danym kraju. Poza tym, uważam, iż warto znać rodzime regulacje obowiązujące w tym temacie.
Przeczytaj także: Wakacje z dziadkami – o czym warto pamiętać
Zdjęcie: Canva
