Kasia zapytała nas o świadczenie Kosiniakowe:
Szukam informacji dotyczących możliwych form zatrudnienia podczas pobierania zasiłku „Kosiniakowego”. Czy w trakcie pobierania zasiłku mogę pracować w oparciu o umowy cywilnoprawne? Mogę zostać zatrudniona na etat? Czy „Kosiniakowe” zostanie mi zabrane?
Przyjrzyjmy się zatem, czym jest wspomniane świadczenie, jakie są warunki jego przyznawania oraz przyczyny braku uprawnienia do tego świadczenia.
Kosiniakowe, czyli…?
„Kosiniakowe” to potoczna nazwa świadczenia rodzicielskiego, wprowadzonego od stycznia 2016. Nazwa taka przyjęła się od nazwiska jego pomysłodawcy, czyli ministra Waldemara Kosiniaka-Kamysza.
Świadczenie rodzicielskie wynosi 1000,00 zł miesięcznie i nie podlega opodatkowaniu.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać Kosiniakowe?
Z pomocy finansowej w postaci świadczenia rodzicielskiego mogą skorzystać:
- studenci,
- osoby bezrobotne (nie jest tutaj wymaga się rejestracji w Urzędzie Pracy),
- osoby pracujące na podstawie umów cywilno-prawnych (umowy o dzieło oraz umowy zlecenie, od których nie była odprowadzana dobrowolna składka chorobowa),
- rolnicy.
Z zasady uprawnioną do pobierania świadczenia jest matka dziecka, jednakże ustawa poszerza krąg osób, które mogą wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczenia o następujące osoby:
- ojciec dziecka, jeżeli: skrócono okres pobierania świadczenia przez matkę dziecka, na jej wniosek, po wykorzystaniu przez nią minimum 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka; matka dziecka zmarła; matka dziecka porzuciła dziecko.
- opiekun faktyczny, rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) lub osoba przysposabiająca dziecko, jeżeli dziecko zostało objęte opieką:
– do ukończenia przez niego 7 roku życia;
– do ukończenia przez niego 10 roku życia, w przypadku, gdy wobec dziecka orzeczono odroczenie obowiązku szkolnego.
Kiedy świadczenie nie przysługuje?
Przepisy ustawy wymieniają kilka sytuacji, które uniemożliwiają pobieranie świadczenia albo powodują jego utratę, gdy mamy jej już przyznane. Świadczenie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców (lub innych osób wymienionych powyżej) posiada uprawnienie do pobierania zasiłku z tytułu urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
- dziecko umieszczone w pieczy zastępczej;
- w związku z wychowaniem dziecka/opieką nad tym samym dzieckiem rodzicom/opiekunom przysługuje już świadczenie rodzicielskie, dodatek do zasiłku rodzinnego, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna;
- rodzicom lub innym uprawionym przysługuje za granicą zasiłek o podobnym charakterze, a przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej;
- gdy uprawniony rodzic/opiekun zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w związku z wykonywaniem pracy zarobkowej, która uniemożliwia jej sprawowanie.
Świadczenie rodzicielskie (Kosiniakowe), a zasiłek dla bezrobotnych
Kosiniakowe a praca zarobkowa
Odpowiadając zatem na pytanie Czytelniczki Katarzyny, należy zwrócić szczególną uwagę na ostatnią z wymienionych powyżej przesłanek, która wskazuje na pracę zarobkową, uniemożliwiającą sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.
Przepisy nie doprecyzowują pojęcia „sprawowanie osobistej opieki”. Nie wprowadzono więc wytycznych, które pozwoliły jasno ocenić, iż np. praca powyżej określonego wymiaru czasu pracy, czy w określonej formie, powoduje konieczność zaprzestania sprawowania osobistej opieki.
Wydaje się więc, iż jest to przesłanka, która wymaga każdorazowej oceny pracowników organów właściwych do wypłaty świadczenia.
Należy pamiętać, że osoby uprawnione do pobierania świadczenia, zobowiązuje się do zgłoszenia wszelkich zmian i okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia rodzicielskiego. Brak przekazania takich informacji może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń i koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami.
Co mówią urzędnicy?
Rozeznanie wśród warszawskich urzędów dzielnicy, wskazuje na bardzo różne podejście pracowników organów właściwych do rozważanego tematu. W niektórych urzędach bowiem wskazano, iż podjęcie każdej zarobkowej pracy przekreśla możliwość zachowania świadczenia.
W innych zaś wskazano, iż jeżeli praca jest wykonywana w formie i w czasie, który pozwala matce na osobiste zajmowanie się dzieckiem, nie stoi to w sprzeczności z pobieraniem świadczenia. Podkreślono również, iż informując urząd o podjęciu pracy, rodzic/opiekun powinien jasno opisać sytuację, wskazując, że praca nie koliduje z wychowaniem dziecka. Argumentacja drugiej grupy urzędów, wydaje się właściwa w świetle przepisów.
Co to oznacza w praktyce?
Osoba uprawniona do świadczenia rodzicielskiego, zamierzająca podjąć pracę zarobkową, powinna szczególną uwagę zwrócić na jej charakter i czas wykonywania. Wydaje się bowiem, że wszelkie prace, mogące być wykonywane w formie telepracy (czyli prace świadczone poza siedzibą pracodawcy np. z domu za pomocą środków elektronicznych), których czas wykonania mógłby być elastycznie dopasowany do wychowywania dziecka, nie powinny budzić wątpliwości i nie powinny mieć wpływu na prawo do świadczenia. Do takiego rodzaju prac można zaliczyć m.in: wykonywanie tłumaczeń, projektowanie graficzne, pisanie tekstów, itp.
Natomiast, gdy podjęta praca (nawet w niepełnym wymiarze czasu), wymaga codziennego wyjścia matki z domu, np. w godzinach przedpołudniowych i oddania dziecka do żłobka lub pod opiekę opiekunki, naturalną konsekwencją będzie odebranie świadczenia rodzicielskiego.
Dobrym pomysłem jest skontaktowanie się z organem właściwym do wypłaty świadczenia. Należy dopytać o stanowisko w przedmiotowej sprawie, jeszcze przed podjęciem pracy zarobkowej.
Przepisy ustawy nie przewidują zmniejszenia świadczenia proporcjonalnie bądź o określoną kwotę. Jeżeli prawo do świadczenia rodzicielskiego zostało utracone, będzie to dotyczyło całej kwoty w wysokości 1000,00 zł.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.), w szczególności art. 17c.
Chcesz wiedzieć więcej o Kosiniakowym? Przeczytaj najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi. U nas również wniosek do pobrania.
Zdjęcie tytułowe: Pixabay.com
