Urlop wypoczynkowy
Zgodnie z art. 163 § 3 kodeksu pracy (dalej: k.p.), na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu wypoczynkowego (zaległego lub z bieżącego roku kalendarzowego) bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Dotyczy to także pracownicy wnioskującej o urlop wypoczynkowy bezpośrednio po urlopie rodzicielskim.
„Bezpośrednio” oznacza, że jeśli pracownica chce przejść na urlop wypoczynkowy w najbliższym dniu roboczym po ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego. Pracodawca nie może odmówić skorzystania z tego uprawnienia. Jest to związane z tym, że urlop wypoczynkowy udzielany jest tylko w dni robocze pracownicy, wynikające z obowiązującego ją rozkładu czasu pracy.
Złożony przez pracownicę wniosek o urlop jest wiążący dla pracodawcy
Jeśli wystąpi jakakolwiek przerwa między ostatnim dniem urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego a pierwszym, planowanym, dniem urlopu wypoczynkowego, przypadająca na dzień roboczy, pracodawca może już nie zaakceptować wniosku o urlop wypoczynkowy, pomimo tego, że będzie on oparty formalnie na art. 163 § 3 k.p.
Pracownica w ciąży i w okresie korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem jest szczególnie chroniona przed rozwiązaniem umowy o pracę. Obowiązuje bowiem, ogólny zakaz wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę w tych okresach wynikający z art. 177 § 1 k.p. W momencie zakończenia okresu urlopów macierzyńskiego lub rodzicielskiego, ochrona przewidziana art. 177 § 1 k.p. ustaje.
Kodeks pracy, a urlop wypoczynkowy
Kodeks pracy zawiera odrębny przepis ochronny dla wszystkich pracowników przebywających na urlopach wypoczynkowych. Bez specjalnego odniesienia się do kategorii pracowników korzystających z urlopu wypoczynkowego na podstawie art. 163 § 3 k.p.
Mowa o art. 41 k.p.: Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika. Dotyczy to również każdej innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Zgodnie z art. 41 k.p., pracodawca nie może złożyć oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia w czasie urlopu wypoczynkowego. Ochrona pracownika przed rozwiązaniem umowy o pracę w tym trybie trwa od pierwszego do ostatniego dnia urlopu wypoczynkowego.
Jednak, pracodawca może złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia przed rozpoczęciem korzystania z urlopu wypoczynkowego. Czyli w sytuacji, kiedy nie obowiązuje okres ochronny. Wówczas, umowa o pracę może się rozwiązać w trakcie urlopu wypoczynkowego na skutek złożonego wypowiedzenia.
Przeczytaj także: Video: Powrót do pracy – Twoje prawa i obowiązki kiedy wracasz do pracy
Ochrona stosunku pracy
Jeśli złożysz wniosek o urlop wypoczynkowy w trakcie urlopów macierzyńskiego lub rodzicielskiego, a początek urlopu wypoczynkowego ma przypadać na pierwszy dzień roboczy po urlopach macierzyńskim lub rodzicielskim, pracodawca ma obowiązek udzielić Ci tego urlopu. Jednocześnie, z uwagi na zakaz wypowiadania umów o pracę, pracodawca nie ma, w zasadzie, możliwości złożyć Ci oświadczenia wypowiadającego umowę o pracę. Dzięki wnioskowi o urlop wypoczynkowy z art. 163 § 3 k.p. przedłużasz ochronę przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
Podobnie będzie, jeśli złożysz wniosek o urlop wypoczynkowy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, ale jednocześnie pierwszego dnia roboczego po zakończeniu korzystania z jednego z ww. urlopów.
Jeśli złożysz wniosek o urlop wypoczynkowy po kilkudniowej przerwie po ostatnim dniu urlopów macierzyńskiego lub rodzicielskiego, obejmującej dni robocze, to wniosek o urlop wypoczynkowy nie powinien być oparty na art. 163 § 3 k.p., a pracodawca nie ma obowiązku jego uwzględnienia (nie jest spełniony podstawowy warunek „bezpośredniości”). W okresie tej przerwy, pracodawca może złożyć Ci oświadczenie wypowiadające umowę o pracę, a umowa o pracę rozwiąże się z upływem okresu wypowiedzenia w trakcie urlopu wypoczynkowego.
Pracodawca może złożyć Ci oświadczenie o rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia po zakończeniu urlopu wypoczynkowego udzielonego w trybie art. 163 § 3 k.p.
Muszę Cię uprzedzić, że teoretycznie, pracodawca mógłby wypowiedzieć Ci skutecznie umowę o pracę w czasie przerw. Na przykład w dniu wolnym od pracy – między końcem urlopów macierzyńskiego lub rodzicielskiego a początkiem urlopu wypoczynkowego przypadającego na pierwszy dzień roboczy. Jednak, w praktyce, wymagałoby to osobistego wręczenia Ci oświadczenia wypowiadającego umowę o pracę przez pracodawcę lub przez kuriera bądź innego gońca, czemu możesz prosto zapobiec, nie reagując na kontakt z ich strony.
Przeczytaj także: Czy można zwolnić mamę na urlopie wychowawczym?
Ustawa o zwolnieniach grupowych
Nie mogę nie wspomnieć o ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, którą stosują pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników, o ile chcą wypowiedzieć umowę o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z art. 5 ww. ustawy, pracodawca nie może złożyć oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, jeżeli urlop wypoczynkowy trwa krócej niż 3 miesiące (na taki okres został udzielony). Jeżeli urlop wypoczynkowy trwa co najmniej 3 miesiące, pracodawca może złożyć oświadczenie wypowiadające umowę o pracę w dowolnym momencie tego urlopu (nawet w pierwszym dniu tego urlopu).
Ustawa o zwolnieniach grupowych ogranicza więc ochronę wynikającą z art. 41 k.p.
Jak widzisz, warto korzystać z przywilejów, jakie przewidział pracodawca. Dzięki wnioskowi o urlop wypoczynkowy z art. 163 § 3 k.p. przedłużasz ochronę swojego stosunku pracy. Gdyby się okazało, że pracodawca wypowiedział Ci umowę o pracę w okresie urlopu wypoczynkowego, pamiętaj, że zawsze możesz wnieść odwołanie do sądu pracy.
Zdjęcie: Canva
