ZAINSPIRUJ SIĘ
Czym jest skok rozwojowy?
Skok rozwojowy to moment, w trakcie którego w mózgu dziecka powstaje wiele nowych połączeń neuronalnych. Dochodzi do intensywnego dojrzewania układu nerwowego, dzięki czemu dzieci potrafi odczytać i przetworzyć znacznie większą liczbę informacji. Bodźce, które wcześniej docierały do mózgu dziecka przetwarzane były tylko w pewnym stopniu.
Wraz z rozwojem połączeń nerwowych, wzrasta zdolność przetwarzania informacji. Zmienia się również postrzeganie otaczającego świata.
Skok rozwojowy – jak go rozpoznać?
Skok rozwojowy u dziecka charakteryzuje się zmianą samopoczucia i zachowania. Rozwój systemu nerwowego sprawia, że maluch intensywniej zaczyna odbierać bodźce z otoczenia. Każdy skok rozwojowy poprzedzają określone zachowania. Dziecko ma potrzebę nieustannego, fizycznego kontaktu z mamą. Staje się bardziej marudne, płaczliwe i niespokojne. Mogą pojawić się problemy z zasypianiem i jedzeniem.
Przeczytaj także: Jak pielęgnować niemowlaka?
Kalendarz skoków rozwojowych u niemowląt
- Pierwszy skok rozwojowy: 5 tydzień
Mniej więcej w 5 tygodniu życia, zdolność przetwarzania bodźców zewnętrznych znacznie się rozwija. Dziecko staje się bardziej aktywne po przebudzeniu, a czas czuwania między drzemkami wydłuża się. Niemowlę zaczyna się uśmiechać, skupia swój wzrok na przedmiotach znajdujących się w bliskiej odległości, a także nad pochylającymi się nad nim twarzami. Po 5 skoku rozwojowym dziecko bardziej świadomie reaguje na dźwięk czy światło – intensywne bodźce budzą jego niepokój.
- Drugi skok rozwojowy: 7-9 tydzień
Kolejny skok rozwojowy następuje między 7 a 9 tygodniem po narodzinach. Niemowlę zaczyna kojarzyć wzorce, dostrzega powtarzalność czynności, łączy codzienne fakty. Zauważa, że po wieczornej kąpieli nadchodzi czas na sen. Odkrywa, że intensywniej może ruszać rękami i nogami – nieustannie nimi wymachuje. Zaczyna wydawać różne dźwięki, wsłuchiwać się w swój głos i głosy innych ludzi. Dzięki stale rozwijającemu się zmysłowi wzroku, intensywniej wpatruje się w twarze rodziców, a także koncentruje swój wzrok na ekspresji. Maluch jest w stanie utrzymać w rączce zabawkę.
- Trzeci skok rozwojowy: 11-12 tydzień
W trzecim miesiącu życia niemowlę zaczyna zwracać większą uwagę na detale np. natężenie światła w pomieszczeniu. Dostrzega także różnicę w tonie głosu najbliższych. Lepsza koordynacja ruchowa pozwala maluchowi łapać przedmioty, które następnie wkłada do buzi. To właśnie w tym okresie dziecko zaczyna łączyć ruch oczu z ruchem głowy. Po trzecim skoku rozwojowym dziecko zaczyna lekko odpychać się nóżkami podczas leżenia w foteliku. Zaczyna głużyć, odkrywa pisk, co jest wstępem do gaworzenia.
- Czwarty skok rozwojowy: 14-19 tydzień
Między 14 a 19 tygodniem dziecko przechodzi czwarty skok rozwojowy. To właśnie wtedy zaczyna rozumieć zależności przyczynowo skutkowe. Zauważa, że kiedy zacznie płakać, zostanie wzięte na ręce. Świadomie powtarza sekwencje, by osiągnąć oczekiwany efekt. Rozpoznaje swoje odbicie w lustrze, przekręca się z pleców na brzuch i odwrotnie. Po czwartym skoku rozwojowym dziecko zaczyna podpierać się na rączkach i podejmuje pierwsze próby raczkowania. Potrafi również przełożyć zabawki z rączki do rączki.
Przeczytaj także: Jak możesz dbać o siebie mając malutkie dziecko?
- Piąty skok rozwojowy: 22-26 tydzień
Sześciomiesięczne dziecko zaczyna lepiej postrzegać świat, dostrzega odległość między przedmiotami. Pojawia się lęk separacyjny, czyli strach i obawa, w sytuacji, gdy rodzic znika z zasięgu wzroku. Maluch zaczyna się wstydzić, a czasami płaczem reaguje na osoby obce. Staje się coraz bardziej nieufny i lgnie do rodziców. Dziecko ma coraz większą świadomość tego, że przedmioty mogą znajdować się za, obok, nad lub pod. Coraz szybciej raczkuje, a niekiedy próbuje się nawet podnieść. Nieustannie rozwija się chwyt, a maluch staje się coraz sprawniejszy manualnie.
- Szósty skok rozwojowy: 36 – 40 tydzień
To właśnie teraz następuje znaczny rozwój emocjonalny i poznawczy. Maluch zaczyna kategoryzować przedmioty – np. zauważa, które przedmioty służą do jedzenia. Dziecko rozwija chwyt, do którego używa palca wskazującego i kciuka. Maluch lubi gestykulować, a burzenie zbudowanej konstrukcji sprawia mu wielką przyjemność. 10 miesięczne dziecko zaczyna przejmować inicjatywę w zabawie.
- Siódmy skok rozwojowy: 41- 46 tydzień
Tuż przed pierwszymi urodzinami ma miejsce siódmy skok rozwojowy. Dziecko kojarzy sekwencyjne zachowania – np. buty po zdjęciu chowamy do szafki, a klocki po zabawie wkładamy do pudełka. Maluch naśladuje odgłosy pojazdów i zwierząt, wskazuje palcem by pokazać, które przedmioty go interesują. Po siódmym skoku rozwojowym dziecko zaczyna podejmować pierwsze próby malowania na kartce. 11 miesięczne maluchy zafascynowane są sortowaniem i segregowaniem. Świadomie zaczynają używać słowa „nie”, „pa pa” czy „mama”. Niektóre dzieci zaczynają stawiać swoje pierwsze kroki.
Skoki rozwojowe u wcześniaków
By określić, kiedy u dzieci urodzonych przedwcześnie pojawią się skoki rozwojowe, pod uwagę należy wziąć datę porodu. Przykładowo, jeśli niemowlę przyszło na świat trzy tygodnie przed wyznaczonym terminem, to pierwszy skok rozwojowy pojawi się u niego trzy tygodnie później, czyli nie około 5, a około 8 tygodnia życia. Następujące po sobie skoki będą analogicznie przesunięte. Należy mieć jednak na uwadze, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie, a tym samym moment pojawienia się skoku rozwojowego może ulec przesunięciu.
Zdjęcie: Canva