Działalność nierejestrowa od strony podatkowej

Z Prawa Przedsiębiorców wynika, iż działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód nie przekracza w żadnym miesiącu 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę nie stanowi działalności gospodarczej.

Oznacza to, że osoby fizyczne osiągające przychody ze sprzedaży towarów lub usług, które nie przekraczają limitu 1.125,00 zł miesięcznie, nie podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej.

Od 2020 roku limit przychodów wzrośnie do 1.300,00 zł, co wynika ze zmiany minimalnego wynagrodzenia na 2.600,00 zł.

Z działalności nierejestrowej wyłączeni są podatnicy, którzy:

• prowadzili działalność gospodarczą w okresie ostatnich 60 miesięcy,
• planują prowadzić działalność w ramach umowy spółki cywilnej,
• wykonują czynności wymagające posiadania zezwoleń czy koncesji.

Opodatkowanie działalności nierejestrowej

Działalność nierejestrowa podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. W okresie od 1 października 2019 stawka podatku w pierwszym progu podatkowym wynosi 17,75%, od przyszłego roku stawka będzie zmniejszona do 17%. Jeśli podatnik osiąga inne dochody opodatkowane wg skali podatkowej, a ich łączna wartość przekroczy limit 85.528 zł, zastosowanie znajdzie drugi próg podatkowy, 32% liczony od nadwyżki ponad limit.

Poznaj 5 pułapek działalności nierejestrowanej!

W przypadku działalności nie podlegającej ewidencji nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek w ciągu roku. Przychody wykazywane są w łącznej wysokości w zeznaniu rocznym PIT-36, w dedykowanym dla tego rodzaju działalności polu.

Przychody z działalności nierejestrowej

Przychodem w działalności są kwoty należne, choćby nie zostały otrzymane. Podatnik prowadzący działalność nierejestrową ma obowiązek wykazać przychód ze sprzedaży towaru lub usługi nawet, gdy go faktycznie nie otrzymał.

Ochroną dla wierzyciela w takiej sytuacji ma być ulga na złe długi, która wejdzie w życie od 2020 roku. Polegać będzie na prawie do zmniejszenia przychodu w przypadku, gdy należność nie została uregulowana przez kontrahenta. Będzie to możliwe w miesiącu, w którym minie 90 dni od terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie. Dlatego warto zadbać o właściwe udokumentowanie transakcji, np. fakturą czy poprzez zawarcie umowy z kontrahentem.

Osoba osiągająca przychody z działalności niepodlegającej rejestracji ma obowiązek prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży w rozumieniu przepisów o VAT. Ewidencja powinna zawierać m.in. liczbę porządkową, datę sprzedaży, wartość sprzedaży, sumę sprzedaży.

Wpisy do ewidencji powinny być dokonywane nie później, niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Celem prowadzenia ewidencji jest m.in. wyznaczenie momentu przekroczenia dozwolonego w danym roku limitu przychodów. Od dnia przekroczenia progu 50% minimalnego wynagrodzenia, działalność nierejestrowa staje się działalnością gospodarczą i podlega rejestracji w CEIDG w ciągu 7 dni.

Obowiązek dokumentowania sprzedaży fakturą wystąpi w przypadku, gdy nabywca tego zażąda w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dokonano sprzedaży towaru lub usługi. Faktura jest także obowiązkowa, gdy transakcja dokonywana jest pomiędzy dwoma czynnymi podatnikami VAT.

Koszty działalności nierejestrowej

Przychody osiągane przez osobę prowadzącą działalność nierejestrową mogą być zmniejszone o poniesione wydatki. Kosztem podatkowym są rzeczywiście poniesione, racjonalnie uzasadnione wydatki, których celem jest osiągnięcie lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów. Dodatkowo koszt nie może być wprost wymieniony w art. 23 ustawy PIT jako niepodatkowy oraz musi być właściwie udokumentowany.

Przepisy ustawy PIT nie zawierają szczegółowych zasad dokumentowania wydatków związanych z działalnością nierejestrową. Dla tego rodzaju działalności nie znajdzie także zastosowania rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zatem należy się odnieść do definicji ogólnej dowodu księgowego, który jest dokumentem potwierdzającym przeprowadzenie operacji gospodarczej.

W rozumieniu przepisów ordynacji podatkowej za dowód można uznać wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. To na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia związku poniesionego wydatku z osiągniętym przychodem. Przykładem dowodów księgowych są faktury, zawarte umowy, dowody zapłaty, potwierdzenia przelewów oraz inne, które potwierdzają operację gospodarczą.

VAT w działalności nierejestrowej

Osoby prowadzące działalność nierejestrową, mogą podlegać zwolnieniu podmiotowemu VAT do 200.000,00 zł w skali roku podatkowego. Istnieją rodzaje działalności, które nie podlegają zwolnieniu, np. usługi jubilerskie, doradztwa, prawnicze. W przypadku ich wykonywania, podatnik powinien się zarejestrować do VAT na zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, zanim osiągnie pierwszą sprzedaż.

Podatnik czynny VAT, zyskuje prawo do odliczenia VAT z faktur zakupowych oraz ma obowiązek składania deklaracji VAT-7 lub VAT-7K, a także plików JPK-VAT. Od lipca 2020 roku podatnik złoży już tylko jeden plik zawierający część ewidencyjną oraz deklaracyjną.

Kasa fiskalna

Osoby prowadzące działalność nierejestrową mogą korzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej do 20.000,00 zł w skali roku. W przypadku wybranych rodzajów działalności kasa jest obowiązkowa od pierwszej sprzedaży, np. usługi kosmetyczne, fryzjerskie, kosmetologiczne. Podatnikowi przysługuje zwrot wydatków na zakup kasy fiskalnej w wysokości 700 zł.

ZUS

Działalność nierejestrowana nie jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych czy zdrowotnych, czyli nie daje prawa do np. bezpłatnej wizyty lekarskiej w ramach NFZ. Wyjątkiem jest świadczenie usług w ramach umowy czy zlecenia, które w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie stanowią działalności gospodarczej. Rezultatem jest obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ZUS oraz odprowadzania składek przez zleceniodawcę.

Dowiedz się więcej na temat działalności nierejestrowanej!

Zdjęcie: 123 rf