Czy można stracić pracę w ciąży i na macierzyńskim?
Szczególna ochrona stosunku pracy w ciąży
Okres ciąży, ale również urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego wiąże się ze szczególną ochroną stosunku pracy. W praktyce oznacza to, iż od momentu, kiedy poinformujesz pracodawcę o tym, że jesteś w ciąży, Twoja umowa o pracę nie może zostać wypowiedziana.
Ochrona ta jest na tyle szeroka, że nawet w sytuacji, w której pracodawca wypowiedział Twoją umowę, zanim Ty dowiedziałaś się o ciąży, wypowiedzenie to traci moc lub jeśli jego czas dobiegł już końca, a Ty byłaś w ciąży w trakcie jego trwania, również musisz zostać przywrócona do pracy.
Wyjątek od ochrony – upadłość pracodawcy
W sytuacji ogłoszenia upadłości bądź likwidacji u pracodawcy, nie działa szczególna ochrona przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Tutaj ani ciąża, ani przebywanie kolejno na poszczególnych urlopach: macierzyńskim, rodzicielskim, wychowawczym, nie chroni przed utratą pracy.
Przeczytaj także: Koronawirus – prawa pracujących rodziców – zasiłek opiekuńczy z ZUS i wniosek do pobrania
Zwolnienie z powodu upadłości lub likwidacji firmy – świadectwo pracy
W przypadku rozwiązania stosunku pracy w związku z upadłością lub likwidacją pracodawcy, ten ostatni zobowiązany jest do wydania świadectwa pracy w zwykłym trybie, czyli w terminie 7 dni od zakończenia współpracy.
Bardzo ważnym jest, aby na dokumencie znalazł się wyraźny zapis, iż powodem ustania stosunku pracy jest upadłość lub likwidacja pracodawcy. Dlaczego? Bo właśnie od tego zapisu zależy, czy będą przysługiwały Ci zasiłki, wypłacane od tego momentu przez ZUS.
Jaki zasiłek dostaniesz w związku z upadłością lub likwidacją firmy?
Fakt, iż Twoja umowa została rozwiązana na szczęście nie świadczy o tym, że zostaniesz nagle pozbawiona środków do życia – i to w tak szczególnym okresie.
Jeżeli w okresie od dnia rozwiązania umowy do dnia porodu, jesteś zdolna do pracy, a takiej Ci nie zapewniono, za ten okres będzie przysługiwał Ci z ZUS zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jego wysokość będzie wynosiła 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Upadłość lub likwidacja firmy a zwolnienie chorobowe
Jeżeli we wspomnianym wyżej okresie będziesz musiała przebywać na zwolnieniu chorobowym (lub przebywałaś już na nim w momencie rozwiązania umowy), również i w tej sytuacji ZUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy do dnia porodu.
Zasiłek nadal przysługuje w wysokości 100% podstawy zasiłku, ale nieco zmienia się sposób naliczania tej podstawy. Przepisy ustalają bowiem górną wysokość wynagrodzenia, która będzie wliczona do tego wymiaru i jest ona równoznaczna z przeciętnym wynagrodzeniem, ogłaszanym przez GUS.
Jeśli więc Twoje zarobki wynoszą więcej, podstawa zostanie obniżona do wysokości przeciętnego wynagrodzenia.
Likwidacja bądź upadłość pracodawcy a urlop macierzyński i rodzicielski
Z chwilą urodzenia dziecka kończy się okres pobierania zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Jednakże od dnia porodu ZUS będzie kontynuował wypłaty, jako wypłaty zasiłku macierzyńskiego, za okres odpowiadający standardowemu urlopowi macierzyńskiemu, przypadającemu po porodzie.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego wyniesie 100%, chyba, że w terminie 21 dni po porodzie zawnioskujesz od razu o wypłatę zasiłku również za okres urlopu rodzicielskiego, wówczas otrzymasz 80% wymiaru świadczenia za cały okres pobierania zasiłku.
Likwidacja lub upadłość pracodawcy nie ogranicza więc w żaden sposób, prawa do pobierania świadczeń za okres, odpowiadający urlopom macierzyńskiemu i rodzicielskiemu na tych samych zasadach, jak gdybyś była nadal zatrudniona u pracodawcy.
Z tą różnicą, iż tu od momentu rozwiązania umowy, stroną wypłacającą będzie ZUS (w przypadku urodzenia więc jednego dziecka przy jednym porodzie przysługuje Ci 52 tygodnie wypłaty zasiłku).
Urlop wychowawczy w sytuacji likwidacji bądź upadłości pracodawcy
O ile zachowujesz prawo do urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a raczej zasiłku za czas im odpowiadający, o tyle w przypadku rozwiązania umowy z powodu likwidacji lub upadłości pracodawcy, nie nabędziesz prawa do skorzystania z urlopu wychowawczego.
Jakie dokumenty są konieczne do wypłaty zasiłku do czasu porodu?
- zaświadczenie lekarskie, stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia;
- świadectwo pracy lub inny dokument potwierdzający fakt, iż umowa została rozwiązana z powodu upadłości bądź likwidacji pracodawcy;
- oświadczenie pracownicy ubezpieczonej, iż nie zapewniono jej innego zatrudnienia;
- zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS-Z3.
Jakie dokumenty są potrzebne do wypłaty zasiłku macierzyńskiego (czyli po dniu porodu)?
- zaświadczenie lekarskie, stwierdzające stan ciąży w okresie zatrudnienia;
- świadectwo pracy lub inny dokument potwierdzający fakt, iż umowa została rozwiązana z powodu upadłości bądź likwidacji pracodawcy;
- skrócony odpis urodzenia dziecka;
- zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS-Z3.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 Kodeks Pracy (Dz.U.1974, Nr 24 poz. 141 ze zm.), w szczególności art 177§4. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2010, Nr 77, poz. 512 ze zm.), w szczególności art 30.
Zdjęcie: 123rf
