Bank Godzin – krótka historia
Brzmi dziwnie – bank godzin. Bank to przecież niespecjalnie przyjazna instytucja. Ale bank czasu to jednak coś bardzo przyjemnego – przekonuje Anna Styszko, która przez dwa lata taki bank prowadziła. To grupa nieformalna, sieć współpracy, w której wszyscy są równi. Jest to wymiana usług czy talentów, jakimi dysponujemy, ale nie za pieniądze. Walutą jest godzina. Wchodzisz do banku czasu i twoja godzina lepienia pierogów jest dokładnie tyle samo warta, co godzina korepetycji językowych czy porady prawnika. To miejsce, gdzie czas wymienia się na czas.
Idea bankowości czasowej powstała w latach 80., na pomysł wpadł amerykański prawnik. Jednak to, jak bank czasu funkcjonuje w praktyce, nie jest do końca określone. Bank czasu może stworzyć grupa sąsiadów, którzy pomagają sobie nawzajem, wymieniając się godzinami, ale może być też założony i nadzorowany przez rozmaite instytucje – organizacje pozarządowe, stowarzyszenia i fundacje. Banki godzin z powodzeniem funkcjonują od wielu lat w Anglii czy Francji. Kilkuosobowe grupy pomagają sobie w opiece nad dziećmi, organizują wyjazdy, spotkania.
Taki Bank Godzin „Wzajemnik” w 2005 roku założyło i prowadziło Stowarzyszenie PLinEU. Tak o początkach Banku w Krakowie opowiada Anna Styszko: Nasz bank powstał z potrzeby: chcieliśmy wesprzeć kobiety, które nie miały za dużo czasu dla dziecka, a wtedy przedszkola były zamykane zdecydowanie wcześniej niż teraz. Zebraliśmy głównie rodziców, którzy zaczęli sobie wspólnie pomagać, wymieniając się godziną za godzinę – opowiada Anna.
– Z kilkunastu osób nagle zrobiło się ponad 50. Mamy umawiały się na przykład na wspólne wyjście do kina, a ktoś opiekował się w tym czasie ich dziećmi. Były też korepetycje, wspólna nauka jazdy samochodem, kursy jogi, ceramiki, szkolenia dotyczące skutecznego poszukiwania pracy. I zanim się obejrzeliśmy, okazało się, że wszyscy nagle zaczęli po prostu wspólnie spędzać czas.
Przeczytaj także: Czas na Twoje mocne strony! Praktyczne wykorzystanie talentów Gallupa®
Jak działa Bank Godzin?
Zasada działania Banku Godzin jest bardzo prosta. Jeżeli świadczymy usługę jednemu z członków Banku, to czas jej wykonywania liczony w godzinach jest zapisywany na naszym osobistym koncie, powiększając jego stan. Natomiast suma godzin przyjętej pomocy pomniejsza stan tego konta.
Kilka ważnych reguł:
Zaufanie
Bank Godzin opiera się na samopomocy lokalnej społeczności, a podstawą jego działania jest zaufanie. W ramach Banku Godzin często dochodzi do wymian związanych z opieką nad dzieckiem czy wiążących się z zaproszeniem innego członka Banku do domu, dlatego tak ważny jest czynnik integracyjny i możliwość bliższego poznania się.
Chcąc pomóc członkom Banku w lepszym poznaniu się, organizowane są zebrania, seminaria i spotkania tematyczne. Na zebrania zapraszani są wszyscy członkowie wraz z dziećmi.
Czas
Bank Godzin to niekomercyjna giełda czasu i usług. Środkiem płatniczym nie są pieniądze, lecz coś znacznie cenniejszego – czas. Wzajemna pomoc członków Banku Godzin przeliczana jest na godziny, które zapisywane są na indywidualnym koncie. Zakres i czas trwania usługi ustalany jest przed dokonaniem wymiany, każdorazowo pomiędzy osobą oferującą i otrzymującą.
Równe usługi
Każdy ma coś wartościowego do zaoferowania. Jedynym ograniczeniem jest wyobraźnia członków Banku przy proponowanych usługach i zgłaszanych potrzebach. Dlatego pomysłów na usługi może być tyle, ilu członków Banku. Wiele z oryginalnych usług realizowanych w ramach Banku byłoby trudno znaleźć na rynku komercyjnym, np.: opowiadanie bajek, debaty filozoficzne, wspólne spacery.
Niezależnie od oferowanych umiejętności, wszystkie usługi w ramach Banku są sobie równe, np. godzina:
- opieki nad dzieckiem = godzina korepetycji z j. angielskiego
- porad prawnych = godzina lepienia pierogów
- mycia okien = godzina malowania ścian
Wymiana
Zgłoszone przy rejestracji w Banku Godzin oferty i potrzeby dostępne są dla pozostałych członków. Skorzystać z nich może każdy, dlatego wymiana odbywa się w obrębie wszystkich członków Banku. Nie musimy odwzajemniać się osobie, która coś dla nas zrobiła. W ten sposób poszerzamy sieć wymiany i dajemy sobie możliwość poznania wielu osób.
Otwarta formuła
Każdy może być członkiem Banku. Każdy ma umiejętności, które może komuś zaoferować, a w zamian otrzymać inną usługę. Dlatego też Bank Godzin otwarty jest dla wszystkich osób chcących sobie wzajemnie pomagać.
Przeczytaj także: 10 pomysłów na podreperowanie budżetu w czasie urlopu wychowawczego
Krakowski Bank Godzin ponownie został uruchomiony przez Stowarzyszenie PLinEU. Prowadzony jest on w ramach projektu: „Innowacyjne wykorzystanie coachingu do wspierania równowagi praca-rodzina”.
Więcej o projekcie i Banku Godzin: www.plineu.org/rownowaga
Stowarzyszenie Doradców Europejskich PLinEU
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o tym, jak założyć Bank Godzin i jak go prowadzić, to chętnie odpowiemy na Wasze pytania: [email protected] można też pisać do nas na FB: https://www.facebook.com/PLinEU. Służymy radą i pomocą. 🙂
Zespół PLinEU
Zdjęcie: Canva
