Zajęcie pensji pracownika a obowiązki pracodawcy

Zatrudniając pracownika, musisz liczyć się z tym, że taka sytuacja może mieć miejsce. Poniżej prezentujemy checklistę, z którą warto nie tylko się zapoznać, ale także mieć ją w zasięgu ręki na wypadek takiej właśnie sytuacji. Pomoże Ci ona uporządkować wszystkie obowiązki, które są po Twojej stronie, jak sprawdzić o czym powinnaś pamiętać, przy odpowiadaniu na wezwanie komornika.

Twoja checklista:

• sprawdź zgodność danych,
• sprawdź czy dłużnik jest Twoim pracownikiem,
• sprawdź czy pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia,
• sprawdź czy pracownik nie posiada innych spraw egzekucyjnych,
• sprawdź wysokość jego wynagrodzenia,
• sprawdź czy zawiadomienie komornika dotyczy sprawy alimentacyjnej,
• oblicz wysokość potrącenia – w razie wątpliwości zadzwoń do komornika
• zaprzestań potrąceń z dniem otrzymania pisma zwalniającego Cię z takiego obowiązku,
• pamiętaj o wpisie na świadectwie pracy oraz przygotuj Kodeks postępowania cywilnego (od art. 881) i Kodeks pracy (od art.87).

Z czego wynikają Twoje obowiązki?

O tym, co musi zrobić pracodawca, w związku ze sprawą egzekucyjną swojego pracownika, informuje w piśmie komornik. Jednakże często pisma te, nie są napisane czytelnie dla przeciętnego zjadacza chleba. Nagromadzenie przepisów, może powodować, że stanie się ono mało zrozumiałe. Dlatego wyjaśnimy co z czego wynika.
Komornik działa na podstawie przepisów prawa. Jest to głównie Kodeks postępowania cywilnego. Znajdziesz w nim przepisy, które są skierowane bezpośrednio do Ciebie – pracodawcy. Przytoczymy niektóre z nich, poniżej:

Art.881.§1. Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zajęcie.

§2. Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.

§3. Komornik wzywa pracodawcę, aby w granicach określonych w paragrafie drugim nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz:

1. przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie albo
2. przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalnych.

Jak widać, na Twoich barkach spoczywa obowiązek nie tylko potrącenia odpowiedniej kwoty z wynagrodzenia pracownika, ale także odpowiedzenia na pismo komornikowi.

Co powinno znaleźć się w piśmie?

Art.882.§1. Dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę, komornik wzywa ponadto pracodawcę, aby w ciągu tygodnia:

1. przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów;
2. podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi;
3. w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.

Nawiązując do przytoczonych przepisów, w piśmie do komornika powinnaś zawrzeć informacje o wysokości jego wynagrodzenia, terminach wypłaty i tym samym terminie przekazania potrąconej części. Poza tym, należy również wspomnieć o tym, czy pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia, a także o przeszkodach, które wiążą się z tym, że nie będziesz mogła dokonywać potrąceń. Taką przeszkodą jest, np. otrzymywanie przez pracownika wynagrodzenia minimalnego, które zgodnie z przepisami, nie podlega egzekucji.

Poprawność danych

Zanim przystąpisz do opracowywania odpowiedzi, w pierwszej kolejności, sprawdź dokładnie wszystkie dane znajdujące się w piśmie. Czy na pewno wezwanie dotyczy Twojego pracownika. W każdej kancelarii pracują ludzie, którym zdarzają się pomyłki. Więc aby zaoszczędzić sobie czas, który zapewne poświęcisz na wyliczenie wysokości potrącenia, sprawdź poprawność danych.

Sprawdź czy nie dostałaś już wezwania od innego komornika

Kiedy już ustalisz, że dłużnik, jest Twoim pracownikiem, sprawdź czy już wcześniej nie miał zajętego wynagrodzenia. To bardzo ważne, ponieważ w świetle przepisów prawa, następuje wówczas tzw. zbieg egzekucji. W takim wypadku, nie tylko musisz poinformować komornika o tym na jakich zasadach pracuje u Ciebie, ale także o tym, że posiada już inne zajęcia komornicze.

Art.8821.W razie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej, w przypadku gdy wynagrodzenie nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności, pracodawca dokonuje wypłat na rzecz sądowego albo administracyjnego organu egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa –na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie oraz niezwłocznie zawiadamia o zbiegu egzekucji właściwe organy egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień o zajęciach dokonanych przez te organy i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia, o czym komornik poucza pracodawcę, dokonując zajęcia.

Odpowiedzialność

Wbrew pozorom, nie jest to sprawa małostkowa i problem pracownika. Jeżeli już dostajesz pismo z wezwaniem, to automatycznie powstaje obowiązek wobec Ciebie jako pracodawcy. Niewywiązanie się z tego obowiązku, może skutkować przykrymi konsekwencjami dla Ciebie i Twojej firmy albo dla pracownika, który zajmuje się u Ciebie sprawami finansowymi i w Twoim imieniu odpowiada na wezwanie.

Art.886.§1.Pracodawcy, który nie wykonał obowiązków określonych w art.881 §3 i 4, nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia przewidzianego w art.882 albo zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika, stosownie do art.884 §2 i 3, komornik wymierza grzywnę w wysokości do pięciu tysięcy złotych. Grzywna jest powtarzana, jeżeli pracodawca nadal uchyla się od wykonania tych czynności w dodatkowo wyznaczonym terminie.

Wysokość potrącenia

Co do wysokości potrąceń, z pomocą również przychodzą przepisy, które określają wysokość w zależności od wynagrodzenia, ale także w zależności od rodzaju zadłużenia. Musisz wiedzieć, że inne zasady obowiązują przy sprawie o alimenty. O tym w jakiej wysokości obowiązują potrącenia, mówi Kodeks pracy:

Art.87.§1. Z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. poz. 2215), jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania –podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

1. Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
2. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
3. zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
4. kary pieniężne przewidziane w art.108.

§2. Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w §1.

§3. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

1. w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
2. w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych –do wysokości połowy wynagrodzenia.

§4. Potrącenia, o których mowa w §1 pkt 2 i 3, nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami, o których mowa w §1 pkt 1–trzech piątych wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń kary pieniężne potrąca się w granicach określonych w art.108.

§5. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

§7. Z wynagrodzenia za pracę odlicza się, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

§8. Potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia.

Oprócz tego należy pamiętać, że wolna od potrąceń, jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jeżeli mimo tych informacji, nie jesteś pewna tego czy w dobrej wysokości dokonujesz potrącenia wynagrodzenia – zadzwoń do komornika. Mało znana praktyka, ale bardzo pomocna. Często zdarza się, że całkowita kwota zadłużenia jest na tyle niska, że można ją przelać jednorazowo. W takim wypadku, nie będziesz musiała się obawiać, że komornik ponownie wezwie Cię do potrącenia „groszowych spraw”.

Świadectwo pracy

Jednym z ostatnich obowiązków, które wiążą się z zajęciem wynagrodzenia przez komornika, jest naniesienie wzmianki na świadectwie pracy. To wymóg bezwzględny.

Art.884 §2.W razie rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem dotychczasowy pracodawca czyni wzmiankę o zajęciu należności w wydanym dłużnikowi świadectwie pracy, a jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany, przesyła temu pracodawcy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia oraz powiadamia o tym komornika i dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne.

Wzmianka w świadectwie pracy powinna zawierać oznaczenie komornika, który zajął należność oraz numer sprawy egzekucyjnej, jak również wskazać wysokość potrąconych już kwot. Przesłanie zawiadomienia komornika ma skutki zajęcia należności dłużnika u nowego pracodawcy od chwili dojścia zawiadomienia do tego pracodawcy.

Jak łatwo się domyśleć, jeżeli zatrudniasz nowego pracownika – sprawdź jego świadectwo pracy. Jeżeli znajdziesz w nim wspomnianą wzmiankę, musisz poinformować komornika, że teraz Ty jesteś nowym pracodawcą dłużnika.

Zakończenie potrąceń

Kiedy zaprzestać dokonywania potrąceń wynagrodzenia? Niby oczywiste – kiedy przelejesz do komornika całość żądanej kwoty. Jednakże często zdarza się, że dłużnikowi dochodzą dodatkowe koszty czy sprawy. Informacją dla Ciebie, świadczącą o tym, że sprawa jest zakończona, będzie pismo od komornika, w którym poinformuje Cię o tym, że zwalnia wynagrodzenie spod zajęcia.

Nawet, jeżeli ustalisz telefonicznie wysokość potrącenia i masz pewność, że to całość zadłużenia, czekaj na pismo od komornika. W przeciwnym wypadku, może nałożyć na Ciebie grzywnę i oskarżyć o niewywiązanie się z obowiązku jaki na Ciebie nałożył. Jeżeli dojdzie do sytuacji, w której komornik będzie zwlekać z pismem o zwolnieniu zajęcia, a Ty przelejesz mu potrącenie z wynagrodzenia swojego pracownika, będzie musiał je zwrócić z powrotem na konto, na zasadzie nadpłaty.

Podsumowanie

Podsumowując, często problemy pracownika, stają się Twoimi. Chcąc nie chcąc, stajesz się uczestnikiem postępowania egzekucyjnego. Jednakże, kiedy zapoznasz się z przepisami, sama zobaczysz, że nie taki diabeł straszny. Warto zapoznać się także z naszą checlistą oraz być na bieżąco z przepisami, które Ci przedstawiliśmy. Wówczas będziesz mieć pewność, że wykonałaś swój obowiązek w 100%.

Zdjęcie: 123 rf