Czy mama może pracować w weekendy i po godzinach?

Zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu pracy pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy. Ponadto, czas pracy takiego pracownika – jeśli jest on zatrudniony w systemie równoważnego czasu pracy, przy pracy w ruchu ciągłym, w systemie skróconego tygodnia pracy lub w systemie pracy weekendowej – nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art. 148 Kodeksu pracy).
Co do zasady nie ma zatem zakazu zatrudniania pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 w weekendy. W niektórych przypadkach zakaz taki może być jednak wyprowadzony z zakazu zatrudniania w godzinach nadliczbowych.
Pracą w godzinach nadliczbowych jest bowiem praca ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu czasu pracy (art. 151 § 1 Kodeksu pracy). Dla przykładu, dla pracownika wykonującego pracę od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00 pracą w godzinach nadliczbowych będzie praca po godzinie 16.00 oraz praca w weekendy.
Praca wykonywana w weekendy nie będzie jednak dla pracownika pracą w godzinach nadliczbowych, jeśli jego „normalny” rozkład czasu pracy obejmuje pracę w weekendy (a więc, gdy pracownik świadczy pracę – przykładowo – od środy do niedzieli).
Podkreślić należy, że wskazane powyżej zakazy dotyczą jedynie sytuacji, w której pracownik nie wyraził zgody na pracę w godzinach nadliczbowych. Jeśli natomiast pracownik wyraził zgodę na pracę w takich warunkach, to nie istnieją żadne ograniczenia w powierzeniu pracownikowi pracy w tym czasie.
Istotne jest, że ze wskazanych powyżej uprawnień może korzystać równocześnie tylko jeden rodzic opiekujący się dzieckiem do lat 4. Ponadto, rodzic chcący skorzystać z uprawnień powinien złożyć oświadczenie czy a jeśli tak, to z jakich uprawnień będzie korzystał (np. może wyrazić zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych i odmówić takiej zgody co do delegacji).
Podsumowując, pracodawca chcący powierzyć pracownikowi opiekującemu się dzieckiem do lat 4 pracę w weekendy powinien rozważyć, czy praca ta będzie stanowiła dla pracownika pracę w godzinach nadliczbowych. Jeśli tak, to winien uzyskać zgodę pracownika na wykonywanie tej pracy. Swoim obowiązkom pracodawca jest jednak w stanie zadośćuczynić jedynie w przypadku, gdy pracownik chcący korzystać ze swoich uprawnień poinformuje pracodawcę, że jest pracownikiem „opiekującym się dzieckiem do lat 4”. Do czasu przekazania pracodawcy takiej informacji, pracodawca ma prawo traktować pracownika, tak jak wszystkich innych pracowników, w tym zlecać mu pracę w godzinach nadliczbowych.
Podstawa prawna: – art. 148, 151 § 1, 178 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku –  Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 roku, Nr 21, poz. 94 ze zmianami).

Powyższy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny. Zamieszczonych w nim treści nie należy traktować jako porady prawnej w konkretnej sprawie ani źródła prawa. W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji lub indywidualnej porady prawnej z gwarancją odpowiedzialności, należy skontaktować się z prawnikiem.