10 najważniejszych zmian w kodeksie pracy od 2016 roku

Nowelizacja kodeksu pracy ujednolica takie kwestie, jak: urlopy na dziecko, możliwość wykorzystania urlopu macierzyńskiego w późniejszym terminie, zasady udzielania urlopu wychowawczego i ojcowskiego oraz umożliwia dzielenie się urlopami pomiędzy rodzicami. Zmienia też terminy składania wniosków o urlop rodzicielski i wychowawczy oraz wydłuża możliwość łączenia urlopu z pracą na część etatu.

Oto 10 najważniejszych zmian w przepisach:

1. Ujednolicenie urlopów na dziecko

Po zmianach:

Urlop rodzicielski zostanie połączony z dodatkowym urlopem macierzyńskim. Tuż po zakończeniu urlopu macierzyńskiego jedno z rodziców będzie mogło skorzystać z urlopu rodzicielskiego, którego wymiar wyniesie 32 tygodnie przy jednym dziecku i 34 tygodnie przy urodzeniu co najmniej dwójki dzieci.

Dodatkowo, za pierwsze 6 tygodni przy jednym dziecku i 8 tygodni przy dwójce lub więcej, przysługuje zasiłek w wysokości 100 proc. Jeśli natomiast matka zadeklaruje inaczej, to przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie pobierać 80 proc.

Do końca roku:

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego rodzic może dodatkowo skorzystać z kolejnych 6 tygodni (przy porodzie jednego dziecka) lub 8 tygodni (przy porodzie co najmniej dwójki dzieci) urlopu macierzyńskiego.
Po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego jedno z rodziców może skorzystać z 26-tygodniowego urlopu rodzicielskiego.

2. Możliwość wykorzystania urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie

Po zmianach:

Urlop rodzicielski będzie można wykorzystać maksymalnie w czterech częściach.
W wyjątkowych przypadkach (np. dziecko jest w szpitalu) będzie można skorzystać z części urlopu w okresie krótszym niż przewidziane w ustawie 8 tygodni (ale nie mniej niż 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka).
Do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat będzie można wykorzystać 16 z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego. Będzie on udzielany w maksymalnie dwóch częściach.

Do końca roku:

Urlop rodzicielski można wykorzystać maksymalnie w trzech częściach. żadna z nich nie może być krótsza niż 8 tygodni. Można z niego skorzystać tylko bezpośrednio po dodatkowym macierzyńskim. W praktyce oznacza to urlop tylko do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.

3. Zmiana zasad udzielania urlopu wychowawczego

Po zmianach:

Urlop wychowawczy można wykorzystać w maksymalnie pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
W przypadku, kiedy rodzic wykorzystał część urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie (nie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim), liczba wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego, obniża liczbę części urlopu wychowawczego możliwych do wykorzystania.

Do końca roku:

Urlop wychowawczy może być wykorzystany maksymalnie w pięciu częściach, do ukończenia przez dziecko 5 roku życia.

4. Terminy składania wniosków o urlop rodzicielski oraz wychowawczy

Po zmianach:

Najpóźniej 21 dni po porodzie należy złożyć wniosek o skorzystanie z całego wymiaru urlopu rodzicielskiego połączonego z urlopem macierzyńskim.
Wnioski o skorzystanie z urlopu rodzicielskiego lub wychowawczego składa się nie później niż 21 dni przed datą ich rozpoczęcia.

Do końca roku:

Wniosek o udzielenie całego wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego należy złożyć najpóźniej 14 dni po porodzie.
Wnioski o dodatkowy urlop macierzyński lub rodzicielski należy złożyć w ciągu 14 dni przed ich rozpoczęciem.
Natomiast wniosek o urlop wychowawczy składa się w ciągu dwóch tygodni przed jego rozpoczęciem.

5.Możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy na maksymalnie pół etatu

Po zmianach:

W przypadku łączenia pracy z urlopem rodzicielskim, urlop wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu. Można więc łączyć pracę z urlopem macierzyńskim przez 64 lub 68 tygodni. Wymiar czasu jest zależny od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.

Do końca roku:

Łączenie urlopu rodzicielskiego lub dodatkowego macierzyńskiego z pracą nie zmienia wymiaru tych urlopów. Rodzic może łączyć pracę z urlopem przez 6 lub 8 tygodni dodatkowego macierzyńskiego i 26 tygodni rodzicielskiego.

6. Podział urlopów pomiędzy rodziców bez względu na podstawę prawną zatrudnienia

Po zmianach:

Rodzice bez względu na podstawę prawną zatrudnienia mogą dzielić się okresami pobierania zasiłku. I tak na przykład pracujący na etacie ojciec będzie mógł przejąć go od matki prowadzącej działalność gospodarczą.

Do końca roku:

Rodzice bez względu na podstawę prawną zatrudnienia nie mogą się dzielić okresami pobierania zasiłku. Pracujący ojciec nie może przejąć zasiłku od matki prowadzącej działalność gospodarczą.

7. Wykorzystanie urlopu przez bliskie osoby

Po zmianach:

W szczególnych przypadkach, na przykład kiedy matka przebywa w szpitalu, część jej urlopu macierzyńskiego może być wykorzystana przez ojca dziecka lub przez inną bliską osobę, np. matkę czy siostrę matki, które pracują.

Do końca roku:

W szczególnych przypadkach część urlopu macierzyńskiego matki może wykorzystać ojciec dziecka.

8. Podjęcie zatrudnienia przez matkę dziecka a prawo do zasiłku

Po zmianach:

W przypadku, gdy niepracująca w chwili porodu matka podejmie pracę co najmniej na pół etatu, to pracujący ojciec lub inny członek najbliższej rodziny nabędzie prawo do części urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego przez okres zatrudnienia matki.

Do końca roku:

Jeśli niepracująca w czasie porodu i nie posiadająca prawa do zasiłku matka, podejmie następnie zatrudnienie, pracujący ojciec dziecka nie może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.

9. Korzystanie z urlopu ojcowskiego

Po zmianach:

Z urlopu ojcowskiego ojciec dziecka będzie mógł skorzystać do momentu ukończenia przez dziecko drugiego roku życia.
Urlop w wymiarze dwóch tygodni można będzie wykorzystać jednorazowo lub w dwóch równych częściach.

Do końca roku:

Ojciec dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego tylko do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Przysługujący mu dwutygodniowy urlop musi być wykorzystany jednorazowo.

10. Korzystanie z dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem (tzw. opieka na dziecko zdrowe)

Po zmianach:

Rodzicowi dziecka do 14 roku życia przysługuje elastyczny czas 16 godzin lub 2 dni (w ciągu roku kalendarzowego) zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
O tym jak wykorzystać ten czas decyduje pracownik składając pierwszy w danym roku wniosek o jego udzielenie.

Do końca roku:

Pracownik wychowujący dziecko do 14 roku życia, przysługują 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej dodatkowo przygotowało stronę internetową http://rodzicielski.gov.pl, na której zostały umieszczone wszelkie informacje dotyczące zmian w przepisach.

Źródło: Kadry.infor.pl