Czego szukasz

Zasiłek macierzyński z ZUS a własna firma. Co trzeba wiedzieć?

Przepisy dają polskim obywatelom dużą swobodę w temacie zakładania działalności gospodarczej. Natomiast dość często spotykam się z pytaniami kobiet o to, czy można założyć działalność gospodarczą będąc w ciąży lub na zasiłku macierzyńskim. Postaram się przybliżyć ten temat i rozwiać wszelkie wątpliwości.

Zanim przejdę do omawiania tematu, chciałabym jeszcze raz zaznaczyć, że podejmowanie, wykonywanie i likwidacja działalności gospodarczej odbywa się na równych prawach dla wszystkich. Zostało to wprost określone w przepisach.

Płatnik zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński może być wypłacany przez ZUS lub przez płatnika składek, czyli osobę, która wylicza, opłaca składki ZUS. Płatnikami składek najczęściej są pracodawcy, zleceniodawcy.

Płatnik składek jest równocześnie płatnikiem zasiłków, jeśli na dzień 30 listopada roku poprzedniego zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. W pozostałych przypadkach płatnikiem zasiłków jest ZUS.

Te informacje podałam tytułem wstępu, ale uważam że są ważne przy omawianiu tego tematu.

Zasiłek macierzyński, a działalność gospodarcza

Mama pobierająca zasiłek macierzyński, może założyć działalność gospodarczą. Nie ma znaczenia, czy zasiłek wypłaca ZUS, czy płatnik składek. Dokładne sytuacje przedstawię na przykładach.

Przykład 1 – Pracownica ma podpisaną umowę na czas nieokreślony. Urodziła dziecko dnia 1 lutego 2018 r. i zasiłek macierzyński wypłaca jej ZUS. Czy może w czasie przebywania na zasiłku macierzyńskim założyć działalność gospodarczą i ją prowadzić?

Tak, nie ma z tym żadnego problemu. Kluczowe jest to, że zasiłek macierzyński wypłacany jest z tytułu opieki nad dzieckiem, a nie choroby i można w czasie jego pobierania wykonywać usługi, podpisywać umowy.

W powyższym przykładzie płatnikiem zasiłku jest ZUS, ale sytuacja wyglądałaby tak samo gdyby płatnikiem zasiłku był pracodawca.

Przykład 2 – Pracownica będąca w ciąży miała podpisaną umowę na czas określony do dnia 30.11.2017. Urodziła dziecko dnia 2 stycznia 2018 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, umowa była przedłużona do dnia porodu, a po ustaniu stosunku pracy zasiłek macierzyński wypłaca ZUS. Czy ta Pani będąc na zasiłku macierzyńskim może założyć swoją działalność gospodarczą?

Tak, jak w przykładzie 1 pracownica może założyć działalność i ją swobodnie prowadzić.

Z przedstawionych przykładów wynika, że w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego można założyć działalność i spokojnie ją prowadzić.

Oczywiście nie ma też żadnego problemu z podpisywaniem umów zlecenie, czy zatrudnianiem pracowników. Należy pamiętać, aby działalność prowadzona była tak, aby nie kolidowała z opieką nad dzieckiem.

Przykład 3 – Pani wykonująca zlecenie zaszła w ciąże. Umowa zlecenie rządzi się swoimi prawami i z mocy prawa ciąża jej nie wydłuża, obowiązuje w okresie na jaki została podpisana. Jeśli zleceniobiorca (osoba wykonująca zlecenie) opłaca składkę chorobową, która dla niego jest dobrowolna, to po urodzenia dziecka ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. W opisanej sytuacji zasiłek będzie wypłacał ZUS.

Mama otrzymująca zasiłek macierzyński z tytułu umowy zlecenie, także może założyć działalność gospodarczą i ją prowadzić.

Ciąża, a działalność gospodarcza

Omówiłam wyżej temat pobierania zasiłku macierzyńskiego i zakładania oraz prowadzenia działalności gospodarczej, a teraz przejdę do zagadnienia zbliżonego, a mianowicie czy kobieta będąca w ciąży może założyć działalność gospodarczą.

Przepisy nie jest zabraniają zakładania działalności gospodarczych przez kobiety będące w ciąży. Natomiast należy się przygotować na to, że obecnie ZUS często kontroluje takie działalności, czy są faktycznie prowadzone i nie zostały założone w celu wyłudzenia zasiłku z ZUS. Konkretne sytuacje przedstawię w przykładach.

Przykład 4 – Kobieta nie mająca żadnego źródła przychodu, będąca w 7. miesiącu ciąży decyduje się na założenie działalności gospodarczej. Oczywiście ma do tego pełne prawo, natomiast powinna nastawić na to, że ZUS może sprawdzać, czy działalność nie jest fikcyjna.

Często w takich przypadkach sprawdzani są kontrahenci, trzeba przedstawić faktury sprzedaży i zakupu. Kontrole takie mają na celu sprawdzenie zasadności wypłaty zasiłku macierzyńskiego (zwłaszcza wysokiego), w sytuacji gdy z działalności oczywiście opłacana jest składka chorobowa.

Interesują Cię kwestie prawne związane z macierzyństwem?

Zapisz się do naszego newslettera i otrzymaj cały zestaw prawnych artykułów na każdy etap macierzyństwa.

Zapisując się na newsletter, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych na zasadach określonych w polityce prywatności. W każdej chwili zgodę możesz wycofać.

Przykład 5 – Pracownica będąca w 7. miesiącu ciąży otrzymująca wynagrodzenie wyższe niż kwota minimalnego wynagrodzenie za pracę, decyduje się na założenie działalności gospodarczej. Z działalności opłaca wyłącznie składkę zdrowotną i nie ma możliwości opłacania składki chorobowej. Zasiłek macierzyński po urodzeniu dziecka wypłacany jest wyłącznie z tytułu umowy o pracę, a z działalności nie przysługuje jej takie świadczenie.

Przykład 6 – Pracownica będąca w 7. miesiącu ciąży, zatrudniona na część etatu i otrzymująca wynagrodzenie niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenie za pracę, decyduje się na założenie działalności gospodarczej. Kwota z umowy o pracę jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, zatem z działalności opłaca składki społeczne (także chorobową dobrowolną) i zdrowotną.

Po urodzeniu dziecka (lub maksymalnie 6 tygodni przed porodem) pracownica może ubiegać się o zasiłek macierzyński z umowy o pracę i działalności gospodarczej.

Osoba będąca w ciąży decydująca się na prowadzenie działalności gospodarczej nie może być na L4 na przykład z tytułu umowy o pracę, bo oznaczałoby że jest chora i niezdolna do pracy.

Zasiłek macierzyński, a składki ZUS z działalności

Jeśli chodzi o składki ZUS, jakie mogą być opłacane z działalności podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego, to są dwie opcje. Co do zasady podczas pobierania tego świadczenia, prowadząc działalność gospodarczą należy opłacać składkę zdrowotną. Od tej reguły mamy jednak wyjątek i przedstawię go na przykładzie.

Przykład 7 – Mama dziecka ma wypłacany zasiłek macierzyński w miesięcznej kwocie netto niższej niż 1000 zł. Z tej racji otrzymuje wyrównanie do kwoty świadczenia rodzicielskiego 1000 zł. Gdy dana osoba prowadzi działalność gospodarczą, to nie opłaca z działalności żadnych składek, także zdrowotnej.

Oznacza to, że jeśli kwota zasiłku macierzyńskiego jest niższa niż 1000 zł, to w czasie pobierania świadczeń nie opłaca składek z tytułu prowadzonej działalności.

Zdjęcie: Storyblocks.com

Spodobał Ci się artykuł? Podziel się z innymi:
Księgowa z wieloletnim doświadczeniem, która prowadzi swoje biuro online.
Chcę otrzymywać inspiracje, pomysły i sugestie jak pracować i nie zwariować.
Newsletter wysyłamy raz na 2 tygodnie