Czego szukasz

L4 w ciąży – wszystko co powinnaś wiedzieć

Jesteś w ciąży i dostałaś zwolnienie lekarskie? Zastanawiasz się jakie wynagrodzenie chorobowe dostaniesz i jak obliczyć wysokość zasiłku chorobowego? Czy wiesz co musisz zrobić po otrzymaniu L4 w ciąży? Zwolnienie lekarskie L4 w ciąży rządzi się trochę innymi prawami. Sprawdź jakimi!

Kobieta w ciąży w gabinecie lekarskim

L4 w ciąży – co powinnaś wiedzieć zanim pójdziesz na zwolnienie

Michalina, która pracuje na umowę o pracę, po zajściu w ciążę planowała pracować jak długo da radę. Jej praca nie wpływała negatywnie na jej zdrowie, nie przynosiła dodatkowych stresów ani nie wymagała użycia nadmiernej siły fizycznej. W trzecim miesiącu, po wizycie kontrolnej u lekarza, została jednak skierowana na zwolnienie lekarskie.

Podstawy, o których Michalina jako pracownik powinna wiedzieć o L4 podczas ciąży, wyjaśniamy poniżej. Zwolnienie lekarskie (dawniej L4) z powodu choroby w trakcie ciąży rządzi się nieco innymi prawami, niż zwykłe zwolnienie chorobowe.

1. Kiedy lekarz wystawi zwolnienie lekarskie L4?

Zwolnienie lekarskie (e-ZLA albo wydruk e-ZLA albo zaświadczenie lekarskie wystawione w tzw. „trybie alternatywnym”) wydawane jest przez lekarza w przypadku choroby powodującej niezdolność do pracy. Natomiast po stwierdzeniu ciąży pacjentki jest dodatkowo opatrywane kodem literowym „B”. Takie zwolnienie lekarskie może zostać wydane przez cały okres ciąży.

To właśnie ten kod B oznacza dla pracodawcy oraz ZUS-u, że za czas oznaczony na druku ZUS ZLA niezdolności do pracy wypłaca się świadczenia chorobowe. Wypłacane jest ono przez okres do 270 dni w wysokości 100% podstawy wymiaru, o czym mowa poniżej.

2. Wysokość wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego na L4 w ciąży

Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby przypadającej w czasie ciąży, trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownik zachowuje prawo aż do 100% wynagrodzenia.

Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego) pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych przede wszystkim w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.).

Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.

Powyższe oznacza, że za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy z powodu choroby pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę (tzw. „wynagrodzenie chorobowe”), natomiast od 34 dnia choroby pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego albo przez ZUS, albo przez pracodawcę.

3. Kto płaci wynagrodzenie chorobowe a kto zasiłek chorobowy?

Prawo do zasiłków określonych w ustawie i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych m.in.:

  • ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
  • ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
  • osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
  • ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.

Kto zapłaci za zwolnienie lekarskie L4 pracownicy w ciąży – dowiedz się więcej

Co ważne, w przypadku pracodawców, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, to oni ustalają prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Decydują także o jego wysokości, a następnie wypłacają uprawnionemu ubezpieczonemu. Liczbę osób ubezpieczonych ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Natomiast jeżeli na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego pracodawca nie zgłaszał nikogo do ubezpieczenia chorobowego – według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali pierwszego zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego.

Interesują Cię kwestie prawne związane z macierzyństwem?

Zapisz się do naszego newslettera i otrzymaj cały zestaw prawnych artykułów na każdy etap macierzyństwa.

Zapisując się na newsletter, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych na zasadach określonych w polityce prywatności. W każdej chwili zgodę możesz wycofać.

4. Jak długo można być na L4 w ciąży?

Zasiłek chorobowy w trakcie ciąży przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy – nie dłużej niż przez 270 dni. Okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, o którym mowa powyżej, wlicza się do 270-dniowego okresu zasiłkowego. Zasiłek nie przysługuje pracownikowi za okresy niezdolności do pracy, w których pracownik zachowuje prawo do tego wynagrodzenia.

Oznacza to, że nie można pobierać równocześnie wynagrodzenia chorobowego od pracodawcy oraz zasiłku chorobowego na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, 1621, 1834, z 2022 r. poz. 655 z póź. zm.).

Warto wskazać, że co do zasady, jeżeli pomiędzy zachorowaniami wystąpiła przerwa krótsza niż 60 dni, wówczas do okresu zasiłkowego wlicza się okres poprzedniego zwolnienia chorobowego. To skraca ilość dni, w których może być wypłacony zasiłek chorobowy z tytułu następnej choroby. Wyjątkiem jest jednak sytuacja, w której kolejna choroba wystąpiła w czasie ciąży. Wówczas pobierania zasiłku chorobowego z tytułu choroby, przypadającej do 60 dni wcześniej, nie wlicza się do okresu zasiłkowego i rozpoczyna się 270 dniowy okres zasiłkowy.

Pamiętać należy, że zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

  • po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli obowiązkowo podlega temu ubezpieczeniu (czyli np. w przypadku świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę).
  • po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w przypadku ubezpieczenia dobrowolnego (np. w przypadku świadczenia usług na podstawie umowy zlecenia).

Wynagrodzenie chorobowe oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

5. Jak obliczyć podstawę wymiaru zasiłku chorobowego w czasie L4?

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego 12-miesięcznego okresu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Szykują się duże zmiany w przepisach – L4 dopiero po 90 dniach pracy – przeczytaj

Ponadto warto nadmienić, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Co istotne, ustalanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego opiera się na wynagrodzeniu uzyskiwanym od aktualnego płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie, którego powstała niezdolność do pracy. Nie można zatem uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego wynagrodzenia ze stosunku pracy osiągniętego u byłego pracodawcy.

Podstawa wymiary zasiłku chorobowego obejmuje również premie i nagrody, w wysokości ustalonej w zależności od częstotliwości ich przysługiwania (tj. czy przysługują za okresy miesięczne, kwartalne czy roczne). Szczegóły zaliczania premii, nagród oraz innych składników wynagrodzenia do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego opisuje art. 42 ustawy 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, 1621, 1834, z 2022 r. poz. 655 z póź. zm.).

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. Zasada ta obejmuje jednak wyłącznie osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę.

6. Co musisz zrobić po otrzymaniu L4? Jak powiadomić pracodawcę o L4?

W związku z wprowadzeniem systemu elektronicznych zwolnień lekarskich, tzw. e-ZLA, obecnie istnieją 3 formy dokumentowania prawa do zasiłku chorobowego. Pierwszą z nich jest zaświadczenie e-ZLA, w pełni elektroniczne. Jeżeli pracodawca posiada profil informacyjny na Platformie Usług Elektronicznych, wystawione przez lekarza zaświadczenie e-ZLA jest bezpośrednio wysyłane pracodawcy na jego profil PUE.

Jeżeli jednak pracodawca jako płatnik zasiłku, nie posiada ww. profilu, ubezpieczony otrzymuje wydruk zaświadczenia e-ZLA. Taki dokument powinien niezwłocznie dostarczyć pracodawcy.

Istnieje jeszcze trzecia dokumentowania prawa do zasiłku chorobowego, wydawana w tzw. „trybie alternatywnym”. Występuje w przypadku, kiedy nie jest możliwe wydanie zaświadczenia e-ZLA, np. z powodu utrudnień technicznych. W takim przypadku zaświadczenie lekarskie wystawia się na specjalnym formularzu, który posiada unikalny identyfikator (serię i numer). Powinno ono zawierać pieczątkę i podpis lekarza. Zaświadczenie wydane w takim trybie, powinno być przekazane przez ubezpieczonego pracodawcy (płatnikowi składek), nawet jeżeli pracodawca posiada profil na PUE. W terminie 3 dni roboczych od wystawienia zaświadczenia lekarskiego w trybie alternatywnym, lekarz wprowadza to zaświadczenie do systemu teleinformatycznego i przekazuje je do ZUS.

Niezależnie jednak od elektronicznych zwolnień lekarskich czy tych wystawianych w trybie alternatywnym, w zgodzie z obowiązującymi przepisami, pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy. Oczywiście jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia.

W przypadku, gdy zasiłek chorobowy wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po otrzymaniu e-ZLA lub wydruku ZLA albo zaświadczenia lekarskiego wydanego na piśmie, pracodawca w terminie 7 dni, od dnia otrzymania zwolnienia lekarskiego składa do ZUS w imieniu pracownika wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego na druku Z-3 (pracownik) Z-3a (w przypadku innej podstawy zatrudnienia, np. umowy zlecenia).

Jeżeli okres wypłaty zasiłku chorobowego obejmuje także okres po ustaniu ubezpieczenia (np. po ustaniu zatrudnienia), należy również złożyć bezpośrednio do ZUS oświadczenie w formie druku Z-10.

7. Kiedy zawiadomić pracodawcę o L4 w ciąży?

W razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy, pracownik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania. Nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy.

Jeżeli przepisy prawa pracy obowiązujące u danego pracodawcy nie określają sposobu zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności pracownika w pracy, zawiadomienia tego pracownik dokonuje osobiście lub przez inną osobę. Może to również zrobić telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności. W przypadku drogi pocztowej za datę zawiadomienia uważa się wtedy datę stempla pocztowego.

Przeczytaj także – 5 rzeczy, które powinnaś wiedzieć o L4 w ciąży 

Ważne

Proszę pamiętać, że niniejszy artykuł ma jedynie charakter informacyjny – nie wyczerpuje tematu wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego w trakcie ciąży, jak również nie stanowi porady ani opinii prawnej. W związku z powyższym autorka nie odpowiada za jego treść w zakresie, w jakim osoby trzecie mogły doznać szkody, podejmując działania w oparciu o artykuł. Po wyczerpującą, zindywidualizowaną poradę prawną proszę nawiązać kontakt telefoniczny lub mailowy z autorem.

Logo Kancelarii Frączyk i Partnerzy

————————————————————————————————-

1.Art. 92. § 1 pkt 2. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 z późn. zm.)
2.Art. 11 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.)
3.Art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.)
4.Art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.)
5.Art. 8. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.)
6.Art. 12 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.)
7.Zgodnie z art. 3 pkt. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wynagrodzenie to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe;
8.Art. 36 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.);
9.Art. 55a ust. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.);
10.Art. 55a ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z póź. zm.);
11.Art. 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy z dnia 15 maja 1996 r. (t.j. Dz.U. z 2014 r.
poz. 1632)

Artykuł został zaktualizowany 30 maja 2022 roku.

Autorką pierwszej wersji artykułu była Kinga Skibińska-Moskała

Zdjęcie: Pexels.com

Spodobał Ci się artykuł? Podziel się z innymi:
Aplikant Radcowski w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie. Z kancelarią Frączyk & Partnerzy Kancelaria Prawna związany od 2019 r. Absolwent prawa na Uniwersytecie Rzeszowskim. Jego zainteresowania zawodowe skupiają się wokół prawa cywilnego, prawa gospodarczego i prawa pracy. W kancelarii Frączyk i Partnerzy zajmuje się bieżącą obsługą prawną przedsiębiorców, a także doradztwem prawnym dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Prywatnie pasjonat kalisteniki oraz kuchni włoskiej.
Chcę otrzymywać inspiracje, pomysły i sugestie jak pracować i nie zwariować.
Newsletter wysyłamy raz na 2 tygodnie